των Γιάννη Μανωλόπουλου κ’ Διονύση Κλάδη, μέλη του σχήματος #block_tee Αριστερή Κίνηση Εργαζόμενων & Ανέργων Μηχανικών.
Σε ολιγομελή λέσχη τείνει οριστικά να μετατραπεί το ΤΕΕ από 1/1/2017, με την εφαρμογή του ν.4387/2016 (Κατρούγκαλου), εξέλιξη που συμβαδίζει απολύτως με τις επιδιώξεις του διακομματικού συστήματος που διοικεί το ΤΕΕ τις τελευταίες δεκαετίες.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι κατεστημένοι κύκλοι του ΤΕΕ πορεύονται προς τις εκλογές της 20ης Νοέμβρη 2016, απαλείφοντας από το λόγο τους κάθε αναφορά που σχετίζεται με το συνεχιζόμενο ξεκλήρισμα των νέων συναδέλφων και τις επιπτώσεις υπαγωγής του ΕΤΑΑ (και του ΤΣΜΕΔΕ) στον ΕΦΚΑ.
Αντί της δραματικής αποψίλωσης του ΤΕΕ από τους νεότερους και τους φτωχότερους μηχανικούς, επιλέγουν να ασχοληθούν με πιο βολικά θέματα και από ποιο βολική σκοπιά. Με το σικέ «ντέρμπυ» Στουρνάρα-ΣΥΡΙΖΑ για την «Attica Bank», με το ξαναζεσταμένο φαγητό της «ισοτιμίας» του Διπλώματος με Master και με μια σειρά άλλα «αναπτυξιακά» καθρεφτάκια (ΕΣΠΑ, ΣΔΙΤ, voucher) για τους «ιθαγενείς» μηχανικούς.
Όμως στις δεκάδες «διαφορετικές» παρατάξεις αυτών των εκλογών, ουσιαστικά ομόκεντρες των τριών κομμάτων (ΝΔ,ΠΑΣΟΚ,ΣΥΡΙΖΑ) και στα θεατρικά στοιχεία της τεχνητής αντιπαράθεσης που επιχειρούν μεταξύ τους, θα επανέλθουμε στη συνέχεια.
Θα εξηγήσουμε πρώτα, σε ποια ακριβώς κατεύθυνση κινείται η πολιτική του ΤΕΕ και της Κυβέρνησης, ανατρέχοντας σε στοιχεία που κατά καιρούς το ίδιο το ΤΕΕ, το ΤΣΜΕΔΕ και το ΕΜΠ έχουν δώσει στη δημοσιότητα, αλλά και σε στοιχεία που περιλαμβάνονται στην αναλογιστική μελέτη που το ΤΕΕ παρήγγειλε λίγο πριν την ψήφιση του ν.4387/2016: Πηγή ΤΕΕ 2016 Πηγή 2η ΤΑΚΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ 19 – 21/12/2014 Πηγή Αναλογιστική Μελέτη ΤΣΜΕΔΕ, Μαργιός & συνεργάτες ΕΠΕ, 29/3/2016 Πηγή Νέοι Απόφοιτοι ΕΜΠ και Αγορά Εργασίας, Οκτώβρης 2015 Πηγή Νέοι Απόφοιτοι ΕΜΠ και Αγορά Εργασίας, Οκτώβρης 2015 Πηγή Νέοι Απόφοιτοι ΕΜΠ και Αγορά Εργασίας, Οκτώβρης 2015 Πηγή Νέοι Απόφοιτοι ΕΜΠ και Αγορά Εργασίας, Οκτώβρης 2015 Πηγή Νέοι Απόφοιτοι ΕΜΠ και Αγορά Εργασίας, Οκτώβρης 2015 Πηγή Υπουργείο ΠαιδείαςΠίνακας 1, Ροή εισόδων και αποχωρήσεων από το ΤΕΕ
Πίνακας 2, Ροές ασφαλιστικών εισφορών στο ΤΣΜΕΔΕ
Πίνακας 3, Κατανομή ασφαλισμένων στο ΤΣΜΕΔΕ ανά ηλικία και ιδιότητα ασφάλισης
Πίνακας 4, Αυτοδύναμη κάλυψη πρώτων ασφαλιστικών εισφορών
Πίνακας 5, Σχέσεις Εργασίας των νέων διπλωματούχων του ΕΜΠ 1991 – 2010
Πίνακας 6, Εργασία σχετική με το επάγγελμα κατά τη διάρκεια των σπουδών
Πίνακας 7, Διάρκεια Φοίτησης Αποφοίτων ΕΜΠ
Πίνακας 8, Ποσοστό μεταπτυχιακών σπουδών
Πίνακας 9, Αριθμός Εισακτέων Πολυτεχνικών σχολών 2016
Α. Τεχνικά Συμπεράσματα
- Σύμφωνα με την εξελισσόμενη τάση, ένας στους δύο απόφοιτους των Πολυτεχνείων δεν θα εγγράφεται ποτέ στο ΤΕΕ.
Στα έτη 2010 ως 2015 δεν γράφτηκαν ποτέ στο ΤΕΕ περίπου 8.000 νέοι απόφοιτοι Πολυτεχνείων, επιπλέον των 4.500 που διαγράφηκαν και επιπλέον των 11.309 που βγήκαν στην σύνταξη.
Συνολικά για τα έτη 2010 ως 2015, 15.385 μηχανικοί γράφτηκαν στο ΤΕΕ, ενώ 22.198 γράφτηκαν την προηγούμενη 5ετία 2005 ως 2009. Ο αριθμός των αποφοίτων των Πολυτεχνικών σχολών παραμένει σχετικά σταθερός και περίπου ίσους με 25.000 ανά 5ετία. - Οι νέοι απόφοιτοι μηχανικοί του ΕΜΠ (αλλά αυτό αποτελεί και ευρύτερη τάση) αποκτούν γρήγορα το Δίπλωμα και συνεχίζουν σε Μεταπτυχιακά.
Το ποσοστό των αποφοίτων των Πολυτεχνείων που τελειώνουν τις σπουδές στην ώρα τους, έχει ανεβεί στο 53,2%, σε σύγκριση με παλιότερα χρόνια και πάντως προ κρίσης που το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνούσε το 35%.
Το ποσοστό των αποφοίτων των Πολυτεχνείων με ένα τουλάχιστον μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών έχει ξεπεράσει το 50%. - Η εξελισσόμενη τάση για όσους νέους συναδέλφους τελικά γράφονται στο ΤΕΕ, είναι ένας στους δύο να μην μπορεί να πληρώσει μόνος του τις πρώτες του εισφορές.
Το ποσοστό αυτοδύναμης κάλυψης των πρώτων ασφαλιστικών εισφορών που συνδεόταν με την γρήγορη εύρεση εργασίας έχει υποβιβαστεί από το 82% στο 62%, και σε ορισμένες ειδικότητες όπως οι Αρχιτέκτονες (46,8%) και οι Μεταλλειολόγοι (55,6%) η τάση έχει ήδη επιβεβαιωθεί. - Όλα τα διαθέσιμα στοιχεία επιβεβαιώνουν εμφατικά ότι ο κυριότερος λόγος αποχώρησης και μη εγγραφής στο ΤΕΕ είναι το συνολικά αναντίστοιχο ασφαλιστικό και φορολογικό πλαίσιο (εισφορές, τεκμαρτό, τέλος επιτηδεύματος) σε σχέση με την κατακόρυφη πτώση των μισθών και των θέσεων εργασίας.
- Η εξελισσόμενη τάση είναι ένας στους δύο ασφαλισμένους στο ΤΣΜΕΔΕ, σαν Τυπικά Ελεύθερος Επαγγελματίας, να αδυνατεί να εξοφλήσει τις ασφαλιστικές του υποχρεώσεις.
Το ποσοστό των ανεξόφλητων ειδοποιητηρίων ανέβηκε από το 23,83% το 2008, στο 68,15% το Ά εξάμηνο του 2014. Η ενσωμάτωση των αυξήσεων του ν.3986/11 και οι επιπλέον αυξήσεις στις εισφορές ορισμένων κατηγοριών τυπικά Ε.Ε. που φέρνει ο Νόμος Κατρούγαλου, αποτελούν παράγοντες που όχι μόνο επιβεβαιώνουν την τάση, αλλά και πιέζουν σε ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά ανεξόφλητων. - Για τους τυπικά μισθωτούς η τάση που αποτυπώνεται είναι ο διπλασιασμός των εισφοροδοτικών τους υποχρεώσεων και η μισθολογική συμπίεση.
Το 2008, 39.000 τυπικά μισθωτοί εισέφεραν 234 εκ. € στο ΤΣΜΕΔΕ, ενώ το 2014 36.000 τυπικά μισθωτοί εισέφεραν προσέφεραν 340 εκ. €. - Η «αυτοαπασχόληση» των τυπικά ασφαλισμένων ως ελευθέρων επαγγελματιών Μηχανικών υποκρύπτει δύο σημαντικά στοιχεία. Μια άτυπη μορφή εργασίας και μια άτυπη μορφή ανεργίας.
Το 80,4% των νέων εργαζόμενων στις Κατασκευές εργάζεται µε δελτίο παροχής υπηρεσιών, είτε ως οιονεί μισθωτοί (54,6%) είτε ως ελεύθεροι επαγγελματίες χωρίς προσωπικό (18,4%).
Η άτυπη μορφή ανεργίας, συναδέλφων που αν και δεν δηλώνουν άνεργοι δεν εξασφαλίζουν από την εργασία τους ούτε τα ελάχιστα (ετήσιο μεικτό εισόδημα λιγότερο από 5.000€), ανιχνεύεται σε ποσοστό περίπου 15%. - Το 40% των σπουδαστών πολυτεχνικών σχολών εργάζεται ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών του σε σχετικό με την ειδικότητα του αντικείμενου μέσω τυπικών ή άτυπων μορφών πρακτικής άσκησης.
Εύρημα που επιβεβαιώνει την τάση απασχόλησης μέσω άτυπων μορφών ανασφάλιστης, αδήλωτης και εξαιρετικά ελαστικής εργασίας. - Οι επιχειρήσεις που διατηρούν θέσεις τυπικά εξαρτημένες θέσεις εργασίας εντάσσονται κυρίως στον Πρωτογενή/∆ευτερογενή Τοµέα (67,4%), στη Ναυτιλία/ Μεταφορές (73%), στο Εµπόριο (62,9%) και λιγότερο στον κλάδο των Επικοινωνιών και Πληροφορικής (54,4%). Το 80% των νέων εργαζόμενων στον Εκπαιδευτικό κλάδο απασχολείται µε ευέλικτη μορφή (47,5% οιονεί μισθωτοί και 31,5% μισθωτοί ορισμένου χρόνου).
- Τα στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 24,4% των θέσεων εργασίας των Μηχανικών του ∆ηµόσιου Τοµέα, αφορά µόνιµη απασχόληση (µόνιµος ΔΥ), ενώ σηµαντικό ποσοστό (26,8%) των πρωτο-προσλαμβανόμενων στη ∆ηµόσια ∆ιοίκηση δηλώνει ως σχέση εργασίας αυτή του οιονεί μισθωτού με «μπλοκάκι».
- Οι τυπικά ασφαλισμένοι στο ΤΣΜΕΔΕ ως Ελεύθεροι Επαγγελματίες μεταξύ 30 και 39 ετών, αποτελούν την πολυπληθέστερη και πιο κοινωνικά κρίσιμη κατηγορία μηχανικών, αποτελώντας περίπου το 25% του συνόλου όλων των ασφαλισμένων στο ΤΣΜΕΔΕ.
Β. Οι άξονες των εξελισσόμενων πολιτικών κατευθύνσεων Κυβέρνησης και ΤΕΕ
Αρχικά είναι αναγκαίο να διευκρινιστεί ότι παρά τις επιμέρους αντιφάσεις που κατά καιρούς αναπτύσσονται στις σχέσεις του ΤΕΕ με την εκάστοτε Κυβέρνηση και συνολικά με το αστικό Κράτος, το ΤΕΕ ως τεχνικός σύμβουλος και αναπόσπαστο τμήμα της κρατικής καπιταλιστικής δομής συνεισφέρει, από θέση αρχής συμπράττει και συμβαδίζει με την κυβερνητική πολιτική.
Οι αντιπαραθέσεις είναι επιμέρους ακριβώς διότι η εκάστοτε Κυβέρνηση συνήθως δεν θίγει τον σκληρό πυρήνα των συμφερόντων που εκπροσωπεί το ΤΕΕ και κυρίως δε θίγει το μοντέλο συσσώρευσης της τεχνικής και κατασκευαστικής παραγωγής στα χέρια ορισμένων επιχειρηματικών ομίλων.
Η υλική κοινωνική βάση του Συμβολαίου ΤΕΕ-Κυβερνήσεων δεν είναι άλλη από την μετατροπή της συντριπτικής πλειοψηφίας των μηχανικών σε υπαλλήλους του εγχώριου Τεχνικού Κεφαλαίου ή του Ευρωπαϊκού στην περίπτωση της Μετανάστευσης.
Σε υπαλλήλους με συσσωρευμένες υψηλής αξίας δεξιότητες, σε υπαλλήλους χωρίς ωράριο, χωρίς σταθερό μισθό, χωρίς κόστος ασφάλισης. Σε υπαλλήλους με «μπλοκάκι» δηλαδή.
Ειδικά τα τελευταία χρόνια το ΤΕΕ έχει εδραιώσει μια βαθύτερου και πιο στρατηγικού τύπου συνεργασία με την Κυβέρνηση, στα ζητήματα της Χωροταξίας, της Εκπαίδευσης, της Ασφάλισης, προωθώντας από κοινού την ατζέντα των πολιτικών επιλογών του Κεφαλαίου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σταθμοί σε αυτή την κοινή πορεία ΤΕΕ-Κυβερνήσεων έχουν αποτελέσει:
- Η ανάληψη εκ μέρους του ΤΣΜΕΔΕ κυρίαρχης θέσης στην Attica Bank, […] λίγο πριν την θεσμοθέτηση του ν. 2469/1997, ο οποίος υποχρέωνε Ν.Π.Δ.Δ. και Ασφαλιστικούς Φορείς να καταθέτουν τα αποθεματικά τους στην Τράπεζα της Ελλάδος
- Η από κοινού προώθηση του ν.3518/2006 και της αύξηση των εισφορών κατά 40%, η οποία σε συνδυασμό με τον διπλασιασμό των μελών του ΤΕΕ, στόχευε στη δημιουργία μιας εύρωστης κεφαλαιακής βάσης πιστοδοσίας και εγγυοδοσίας στον άξονα ΤΣΜΕΔΕ-Attica Bank
- Η κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών και των ΣΣΕ που προστάτευαν την αξία της εργασίας της πλειοψηφίας των μηχανικών
- H διακομματική και συνεπής υπερψήφιση από όλους τους εκπροσώπους του ΤΕΕ στο ΕΤΑΑ και το ΤΣΜΕΔΕ, σε αναρίθμητες εφαρμοστικές αποφάσεις από το 2012 ως το 2016, του ν.3986/2011, των αυξήσεων που επέφερε και των αναδρομικών αυτών, με γνώμονα την προστασία και την ενίσχυση των εισροών προς το ΤΣΜΕΔΕ και την Attica Bank
- Η προώθηση αντικοινωνικών θεσμικών συνεργασιών όπως το νέο πλαίσιο για τα αυθαίρετα, τους ενεργειακούς επιθεωρητές, τους ελεγκτές δόμησης και η άρση σειράς διατάξεων με χαρακτήρα πολεοδομικής-περιβαλλοντικής προστασίας που συνόδευαν το επάγγελμα του Μηχανικού στο ν.4524/2014
- Η κατασκευή μιας βιομηχανίας παραγωγής «διευκολύνσεων» εγκυκλίων και διευκρινιστικών αποφάσεων από το Υπουργείο Εργασίας, το ΕΤΑΑ και το ΤΣΜΕΔΕ, οι οποίες αρχικά παραχωρούν παρατάσεις/διακανονισμούς και ορισμένες εκπτώσεις του ν.3986/2011, σε ορισμένες κατηγορίες μηχανικών και μετά από μερικούς μήνες τις παίρνουν πίσω (Βαλαβάνη, Στρατούλη, Πετρόπουλου, Κατρούγκαλου). «Διευκολύνσεις» που ουσιαστικά δεν λύνουν κανένα πρόβλημα, ματαιοπονούν και λειαίνουν το έδαφος της πλήρους και αναδρομικής εφαρμογής των αυξήσεων του ν.3986/2011
- Ο κυριολεκτικά τοκογλυφικός τοκισμός των οφειλών στο ΤΣΜΕΔΕ και συμψηφισμός τους με τις φορολογικές οφειλές
Παράλληλα με την ακέραιη διατήρηση ολόκληρου του Μνημονιακού Νομικού Πλαισίου για τους Μηχανικούς, η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει ήδη επεξεργαστεί και δρομολογεί μαζί με το ΤΕΕ, τους στόχοι της επόμενης περιόδου και συγκεκριμένα:
- Το νέο πλαίσιο οργάνωσης των Επαγγελματικών Δικαιωμάτων, το οποίο προβλέπει μηδενικά επαγγελματικά δικαιώματα για τους νέους αποφοίτους και την δημιουργία ενός νέου μητρώου κατασκευαστικών και μελετητικών προσόντων ανάλογα με την εμπειρία και τη μετεκπαίδευση
- Την δημιουργία ενός ΤΕΕ πολλών ταχυτήτων με νεοσεισερχόμενα, δόκιμα, απλά και πλήρη μέλη ως προς τη δυνατότητα άσκησης του Επαγγέλματος του Μηχανικού, και με αντίστοιχου ύψους συνδρομές
- Την δημιουργία Διπλωμάτων Μηχανικού πολλών ταχυτήτων, με την αντικατάσταση των 5ετών σπουδών από δύο ξεχωριστούς κύκλους σπουδών (Bachelor & Master)
- Την δημιουργία ενός νέου τύπου επαγγελματικού ταμείου (ΝΠΙΔ) εγγυοδοσίας και πιστοδοσίας στην θέση του, υπό συγχώνευση στον ΕΦΚΑ, ΤΣΜΕΔΕ, ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα η πρόσβαση του εργολαβικού Κεφαλαίου στον εύκολο και φτηνό δανεισμό
- Τη θεσμοθέτηση του ΤΕΕ ως ευρύτερο φορέα πιστοποίησης τεχνικών επαγγελμάτων, όχι μόνο των μηχανικών αλλά και των υπολοίπων τεχνικών αποφοίτων, με στόχο να αναπαράξει με νέους όρους την ηγεμονία και ιεραρχία ορισμένων ειδικοτήτων μηχανικών έναντι άλλων, και έναντι των ΤΕΙ κλπ
- Την περεταίρω εμπλοκή του ΤΕΕ στα επενδυτικά και αναπτυξιακά πλάνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην κατεύθυνση του οριστικού ξεριζώματος του κοινωνικού κράτους, των δημοσίων υποδομών και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας
Είναι σαφές από το περιεχόμενο των διατάξεων του ν.4387/2016 (Κατρούγκαλου), ότι η κοινή ατζέντα ΤΕΕ-Κυβέρνησης για την επόμενη περίοδο, έχει ληφθεί υπόψη και στη δομή του νέου ασφαλιστικού, σε μια κατεύθυνση ακόμα μεγαλύτερης συρρίκνωσης του αριθμού των μελών του ΤΕΕ με δυνατότητα πλήρους πρόσβασης στο επάγγελμα.
Αλλά και στην διαμόρφωση ενός εξαιρετικά μικρού αριθμού μελών του ΤΕΕ με πλήρη ασφαλιστικά και επαγγελματικά δικαιώματα, πρακτικά εστιάζοντας στα μέλη του ΤΕΕ που θα μπορούν να ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα μεγάλης κλίμακας.
Συγκεκριμένα το φορολογικό-ασφαλιστικό πλαίσιο του ν.4387/2016 το οποίο δίνει τη χαριστική βολή σε ορισμένες κοινωνικές κατηγορίες μηχανικών, προβλέπει:
- Την υποχρέωση μηνιαίας καταβολής ασφαλιστικών εισφορών για όλους τους τυπικά ελεύθερους επαγγελματίες
- Την διατήρηση των συνολικών ασφαλιστικών και φορολογικών υποχρεώσεων πάνω από τα 3.000€ για τα μέλη του ΤΕΕ με μηδενικό ετήσιο εισόδημα και ως 5.000€, για τους όλους τους νεοεισερχόμενους ασφαλισμένους
- Τον διπλασιασμό της συνολικής ασφαλιστικής και φορολογικής υποχρέωσης για τα ετήσια μεικτά εισοδήματα των τυπικά Ελ. Επαγγ. από 25 ως 35.000 €, για τα οποία το τελικό καθαρό εισόδημα θα είναι περίπου το μισό του μεικτού
- Την αναγνώριση εργοδοτικής εισφοράς για τους «οιονεί μισθωτούς» μπλοκάκηδες κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς προϋποθέσεις και μόνο για τον κλάδο της Κύριας Σύνταξης
Γ. Πολιτικά – Κοινωνικά Συμπεράσματα
Η εκλογή του προερχόμενου από το ΚΚΕ Κώστα Λιάσκα στη θέση του Προέδρου του ΤΕΕ το 1989 αποτελεί πρώιμο παράδειγμα αστικής αριστερής διακυβέρνησης με έμφαση στον τεχνοκρατικό εκσυγχρονισμό σε ένα τμήμα του κράτους και της κοινωνικής ζωής.
Με το σύνθημα «η ανάπτυξη απέναντι στην οικονομική κρίση», η υπερδεκαετής θητεία Λιάσκα στη θέση του Προέδρου του ΤΕΕ συνδέει πολιτικά και κοινωνικά δυο εποχές τελείως διαφορετικές για τους μηχανικούς, την αριστερά και την κοινωνική εξέλιξη.
Συμβολίζει την δήθεν «απελευθέρωση των δημιουργικών δυνάμεων» της ελληνικής κοινωνίας από το «ασφυκτικό ιδεολογικό» πλαίσιο της μεταπολίτευσης, ολοταχώς προς την καπιταλιστική λεωφόρο της αρπαχτής και της ρεμούλας.
Ο ίδιος ο Λάσκας αποχωρεί (νοητά…) το ’89 από τον Περισσό, για να βρεθεί μερικά χρόνια μετά αντιπροέδρος της επιτροπής υποψηφιότητας της Αθήνας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004, αγκαζέ με τους εφοπλιστές και τους κοσμοπολίτες.
Η θητεία Λιάσκα εξελίσσεται και αλληλοτροφοδοτείται με τις κοινωνικές αλλαγές που συμβαίνουν στο κεντρικό πολιτικό επίπεδο και ευνοούν την αναβάθμιση της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της πλειοψηφίας των μηχανικών. Οι επαγγελματικές ευκαιρίες είναι πολλές. Θεωρείται χαζός ο μηχανικός που παραμένει υπάλληλος. Δημόσιοι υπάλληλοι παραιτούνται και ανοίγουν τα δικά τους γραφεία και στην συνέχεια τις δικές τους εταιρείες.
Είναι η περίοδος που από το ΤΕΕ τίθενται οι μεγάλοι «Εθνικοί Στόχοι», η Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου η Αττική Οδός, η Εγνατία, η ΠΑΘΕ, το Μετρό, το Αεροδρόμιο στα Σπάτα, το Εθνικό Κτηματολόγιο. Είναι και η περίοδος που υλοποιούνται και οι Μεγάλοι «Εσωτερικοί Στόχοι» του ΤΕΕ όπως το ΙΕΚΕΜ ΑΕ, η Attica bank ΑΕ, η πιο στενή ζεύξη του ΤΕΕ με την κοινοβουλευτική και νομoθετική διαδικασία.
Είναι η περίοδο που το ΤΕΕ διαβλέποντας τους κινδύνους από την έκθεση του ελληνικού καπιταλισμού στον διεθνή ανταγωνισμό και τους κανόνες της Ε.Ε. ξεκινά για πρώτη φορά να μιλά πιο «συνδικαλιστικά» και βέβαια πιο συντεχνιακά. Μετ’ επιτάσεως θέτει το ζήτημα «της συστηματικής προσπάθειας υποβάθμισης του ρόλου τους στην ανάπτυξη της χώρας, της αγνόησης των γνώσεων και της εμπειρίας τους, της μείωσης των αποδοχών τους».
Σε συνέντευξή του στα ΝΕΑ στις 2/9/97 ο κ. Λιάσκας προβλέπει ότι «το μέλλον των μηχανικών θα είναι δυσοίωνο σε ό,τι αφορά τις επιθέσεις που δέχεται το εισόδημα και ο ρόλος τους».
Η περίοδος της ευημερίας κλείνει μαζί με τα φώτα της Ολυμπιάδα για να έρθει πολύ γρήγορα και με μεγάλη ένταση η περίοδος που ακόμα διανύουμε. Η περίοδος της συνεχώς και μεγαλύτερης καπιταλιστικής επίθεσης στην εργασία, στα κοινωνικά δικαιώματα στην δημόσια ζωή και το δημόσιο χώρο.
Χαρακτηριστική της επίθεσης στα δικαιώματα της πλειοψηφίας των μηχανικών και στο δημόσιο χώρο αποτελεί ολόκληρη η θητεία Σπίρτζη, αρχικά ως προέδρου του ΤΕΕ και στη συνέχεια ως Υπουργού Υποδομών, η οποία χαρακτηρίζεται από την κατάργηση των επαγγελματικών δικαιωμάτων των Διπλωμάτων μέσω των ενεργειακών επιθεωρητών και των ελεγκτών δόμησης, την μετατροπή των μηχανικών σε φοροεισπράκτορες του κράτους μέσω της τακτοποίησης των αυθαιρέτων, την ανοχή απέναντι στην αύξηση των εισφορών και την κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών, την αιμορραγία του ΤΣΜΕΔΕ προς την Attica Bank.
Η επί πολλές δεκαετίες αγαστή συν-διοίκηση του ΤΕΕ (Λιάσκα, Αλαβάνου, Σπίρτζη, Στασινού) από παρατάξεις σε ευθεία κυβερνητική και κομματική στοίχιση με ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟ (ΣΥΡΙΖΑ) και η βαθιά συμφωνία τους στην μορφή και το περιεχόμενο της πολιτικής του ΤΕΕ, διέθετε μια σημαντική κοινωνική βάση.
Στις εκλογές του ΤΕΕ 1997 είχαν δικαίωμα ψήφου περίπου 66.000 μηχανικοί που στην πλειοψηφία τους είχαν αποκατεστημένη την σχέση τους με το επάγγελμα και τον φορέα επαγγελματικής τους εκπροσώπησης.
Η βάση αυτή περιελάμβανε μεγάλο τμήμα των Δημοσίων Υπαλλήλων, ειδικά της προ ΑΣΕΠ εποχής στην κορύφωση του πελατειακού κράτους, περιελάμβανε τη συντριπτική πλειοψηφία των μηχανικών των ΑΕ του Δημοσίου, ένα σημαντικό τμήμα των «μικρών» και ατομικών γραφείων ελευθέρων επαγγελματιών με λίγους ή περιστασιακά απασχολούμενους ή καθόλου υπαλλήλους και φυσικά περιελάμβανε το σύνολο των Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, των διευθυντικών στελεχών και Μετόχων στις Κατασκευαστικές Εταιρείες, καθώς και το σύνολο της γραφειοκρατίας που αρθρωνόταν γύρω από το ΤΕΕ, το ΤΣΜΕΔΕ, την Attica και τα projects των Μεγαλοκαθηγητάδων των Πολυτεχνείων.
Στις 20/11/2016 δικαίωμα ψήφου θα έχουν 107.633 μηχανικοί, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων ήδη πλήττεται και στο αμέσως επόμενο διάστημα θα βρεθεί άμεσα ή έμμεσα εκτός του ΤΕΕ και της άσκησης του Επαγγέλματος.
Η μεγάλη προσφορά εργασίας Μηχανικών, η συρρίκνωση του ΑΕΠ, η κατακόρυφη μείωση της κατασκευαστικής δραστηριότητας, αποτελούν τα πραγματικά αίτια της αλλαγής στο Επάγγελμα του Μηχανικού, στα οποία καμιά «κλαδική» πολιτική από αυτές που ακούγονται στο εσωτερικό του ΤΕΕ δεν μπορεί να δώσει λύση.
Αυτές τις «κλαδικές» πολιτικές που αναφέρονται στην «εξαίρεση», την «διάσωση», την διατήρηση της «αυτοτέλειας» του συστήματος ΤΕΕ-ΤΣΜΕΔΕ αποκομμένα από το ευρύτερο πολιτικό και παραγωγικό πλαίσιο τις έχουμε πληρώσει πολύ ακριβά.
Όσοι συνεχίζουν να επικαλούνται την αναγκαιότητα και το δήθεν εφικτό μιας «πιο αριστερής» συνδιαχείρισης του ΤΕΕ, στην πραγματικότητα διεκδικούν να αναλάβουν την εφαρμογή δεξιών άγριων νεοφιλελευθέρων πολιτικών με «αριστερό» καπέλο.
Αντίθετα με τα παραμύθια της προοδευτικής νησίδας του ΤΕΕ στο καπιταλιστικό πέλαγο, η σημερινή θέση του Μηχανικού διαμορφώνεται από την θέση του στο σημερινό μοντέλο παραγωγής, που καθορίζεται από την άγρια επίθεση του Κεφαλαίου στην Εργασία σαν μορφή διαχείρισης της Κρίσης.
Είναι επόμενο ότι η υπερπροσφορά εξαιρετικά υψηλής τεχνικής και διανοητική αξίας εργατικής δύναμης, οδηγεί το Κεφάλαιο στην «αξιοποίηση» των Μηχανικών μαζικά σε εκτελεστικές και όχι μόνο σε εποπτικές θέσεις μέσα στην μεγάλη επιχείρηση, ενώ ταυτόχρονα η καπιταλιστική συσσώρευση εκκαθαρίζει πιο αδύναμες μερίδες Κεφαλαίου, που στην περίπτωσή μας είναι τα μικρά γραφεία και οι ελεύθεροι επαγγελματίες.
Ο τρόπος ένταξης του Μηχανικού στο νέο Τεχνικό Καταμερισμό της Εργασίας, υποβαθμίζει και την αξία της εργατικής του δύναμης. Η έλλειψη μεταβατικών μορφών συλλογικής οργάνωσης και η ευρύτερη υποχώρηση του συνδικαλιστικού κινήματος, σε συνδυασμό με την εγχαραγμένη ιδεολογία του Manager σε πλατιά στρώματα μηχανικών, κατάφεραν να τον εντάξουν στη νέα παραγωγική του θέση με την πλέον οξεία μορφή εκμετάλλευσης.
Με τη μορφή του «συνεργάτη», χωρίς δικαιώματα, χωρίς μισθό, χωρίς ωράριο, χωρίς ασφάλιση, χωρίς άδειες. Ουσιαστικά υπάλληλος, τυπικά με μπλοκάκι.
Αυτό είναι κατά τη γνώμη μας το πραγματικό πολιτικό διακύβευμα αυτών των εκλογών.
Είναι η τοποθέτηση της μεγάλης πληττόμενης πλειοψηφίας, από την οποία εξαρτάται η ταχύτητα και η ένταση της επίθεσης που θα αναπτυχθεί με την εφαρμογή του ν. 4387/2016 από 1/1/2017.
Η διοίκηση του ΤΕΕ που θα προκύψει από τις εκλογές της 20ης Νοέμβρη, θα είναι αυτή που όχι μόνο θα κληθεί να διεκπεραιώσει την διάλυση του ΤΣΜΕΔΕ και την οριστική ληστεία 1 εκ € των αποθεματικών του στην Attica Bank, αλλά θα έχει την ευθύνη να μας οδηγήσει στο νέο ΤΕΕ-λέσχη μιας ολιγαρχίας.
Ας μην ξεχνάμε όμως πώς τόσο η ηγεσία του ΤΕΕ όσο και η εκάστοτε κυβέρνηση κάθε φορά που προετοίμαζαν την επόμενη αναδιαρθρωτική τομής, δύο παράγοντες εκτιμούσαν. Την ανάπτυξη μη ενσωματώσιμων κινηματικών πρακτικών απέναντι στο ίδιο το ΤΕΕ και τις εκπροσωπήσεις του και την πολιτική στήριξη – νομιμοποίηση των κινηματικών πρακτικών σε επίπεδο εκλογών.
Συνεπώς η ψήφος μας μπορεί να τροποποιήσει ένα συσχετισμό δύναμης που σήμερα φαίνεται συντριπτικός. Δεν μπορεί να τον αλλάξει στον ίδιο βαθμό που μπορεί η ενεργοποίηση των πληττόμενων κοινωνικών μπλοκ, αλλά σίγουρα έχει μια σημασία.
Με μπλοκ αγώνα πρέπει λοιπόν να απαντήσουμε όλα τα τμήματα του βίαια πληττόμενου κοινωνικού μπλοκ των «μπλοκάκηδων», των ανέργων, των μισθωτών, των αυτοαπασχολούμενων, να μπλοκάρουμε ΤΕΕ και Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, να μπλοκάρουμε την πολιτική των 5 παρατάξεων του ΠΑΣΟΚ, των 3 παρατάξεων της ΝΔ, να μπλοκάρουμε την πολιτική της εξαθλίωσης των νέων μηχανικών, των νέων εργαζομένων, να μπλοκάρουμε την πολιτική που μας οδηγεί ή στην ανεργία ή στη μετανάστευση.
Μπλοκ ΤΕΕ λοιπόν στο κίνημα και στην κάλπη!