της Ελένης Βαφειάδου (αναδημοσίευση από ΑΚΕΑ).
Στο όνομα της πάταξης της γραφειοκρατίας, της διαφθοράς (των δημόσιων υπηρεσιών και υπαλλήλων) και της πάταξης της αυθαίρετης δόμησης κατεβαίνει προς ψήφιση το σχέδιο νόμου «για τον έλεγχο και την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος», το οποίο αφορά τέσσερεις μεγάλες θεσμικές ενότητες:
- Τον τρόπο έκδοσης αδειών και ελέγχου της δόμησης
- Το θεσμικό πλαίσιο για την τακτοποίηση ή τη νομιμοποίηση αυθαιρέτων με διάκριση στα υφιστάμενα προ της 28/7/2011 και μετά
- Τη δημιουργία Παρατηρητηρίου Δομημένου Περιβάλλοντος και
- Την επαναθέσμιση της μεταφοράς Συντελεστή Δόμησης και τη δημιουργία Τράπεζας δικαιωμάτων δόμησης και κοινόχρηστων χώρων,
Πλαίσιο και βασική κατεύθυνση του ν/σ είναι η ολοκληρωτική κατάργηση του δημόσιου –και του οποιοδήποτε- ελέγχου και η μεταφορά της όλης της ευθύνης των μέχρι τώρα πολεοδομικών διοικητικών πράξεων στους ιδιώτες μηχανικούς. Του δε κόστους του ελέγχου στους ιδιοκτήτες ακινήτων. Επίσης ταυτόχρονα στόχος και παράγοντας διάλυσης των υπαρχουσών δομών είναι η δημιουργία ενός νέου φορέα, του Παρατηρητηρίου Δομημένου Περιβάλλοντος, στο οποίο θα αρθρωθεί το νέο πελατειακό κράτος του ΣΥΡΙΖΑ, προτεραιότητα που έχει βάλει η κυβέρνηση κεντρικά. Συνολικά, πρόκειται για μια καταστροφική πολιτική για όλους εκτός από την κυβέρνηση, που στην προσπάθειά της να γλιτώσει έξοδα του κρατικού κορβανά υπέρ των δανειστών, αλλά και του ντόπιου κεφαλαίου και να στήσει το δικό της πελατειακό κράτος από τις στάχτες του, προβαίνει σε επικίνδυνες για το κοινό συμφέρον και τους μηχανικούς προτάσεις.
Βασικά σημεία κριτικής είναι τα παρακάτω:
- Η ουσιαστική κατάργηση του πολεοδομικού ελέγχου. Αυτό προκύπτει από την πρόταση για έκδοση αριθμού αδείας με την κατάθεση του φακέλου και η δυνατότητα έναρξης οικοδομικών εργασιών αμέσως και προ του ελέγχου, ο οποίος θα έπεται. Είναι προφανής η αυθαιρεσία της εν λόγω ρύθμισης και του διακηρυγμένου στόχου της «επίσπευσης» του πολεοδομικού σχεδιασμού. Είναι προφανές επίσης πως προέρχεται από την πρεμούρα της κυβέρνησης να προχωρά απρόσκοπτα σε οποιοδήποτε έργο προκειμένου να ικανοποιηθεί το αίτημά της για «ανάπτυξη». Μια ανάπτυξη με οποιοδήποτε κόστος. Οι Σκουριές Χαλκιδικής είναι ένα τέτοιο παράδειγμα, όπου –παρά το ότι το θέμα όφειλε να αντιμετωπιστεί πολιτικά- επιχειρήθηκε να χρησιμοποιηθεί σαν εργαλείο η νομιμότητα της οικοδομικής άδειας, προκειμένου να καθυστερήσει ή και να ακυρωθεί το έργο. Αφενός το εργαλείο αυτό ακυρώνεται, αφετέρου, σε περίπτωση λάθους της άδειας, ενώ έχουν ξεκινήσει οι οικοδομικές εργασίες δημιουργείται μια κατάσταση όπου ιδιοκτήτης και μηχανικός βρίσκονται εκτεθειμένοι, εκτός των άλλων, στο έλεος του ελεγκτή δόμησης. Αυτό θα σημαίνει ντε φάκτο ασφάλιση των έργων για την απομείωση του μεγάλου ρίσκου που καλείται να πάρει ο μηχανικός, η οποία είναι πολύ πιθανό αργότερα να καταστεί υποχρεωτική για όλα τα έργα, δηλαδή επιπλέον έξοδα για τους ιδιοκτήτες. Επίσης σημαίνει πιθανή εστία διαπλοκής, προκειμένου να λυθούν όσο πιο «αναίμακτα» δύσκολες καταστάσεις. Φυσικά η ανάγκη ύπαρξης οικοδομικών αδειών που έχουν ελεγχθεί κανονικά δεν έγκειται στο να μπορούν να χρησιμοποιηθούν σα μέσο αποτροπής υλοποίησης συγκεκριμένων έργων, αλλά να προστατεύεται ο πολίτης, το περιβάλλον και το κοινωνικό σύνολο από πιθανές αυθαιρεσίες. Ο έλεγχος έχει δηλαδή μιαν αυταξία, η οποία συμπυκνώνεται στο άρθρο 24 του Συντάγματος. Με αυτή τη ρύθμιση η Κυβέρνηση επιχειρεί να καταργήσει στην πράξη το άρθρο 24, άρθρο που η Ν.Δ. δεν κατάφερε να αναθεωρήσει δια της νομικής οδού, και το οποίο αναφέρει σαν υποχρέωση του κράτους προς τους πολίτες την προστασία των δασών, της χωροταξίας και της πολεοδομίας. Δεν είναι όμως η πρώτη φορά στην ιστορία της θεσμοθετημένης ελληνικής πολεοδομίας ο μη έλεγχος των μελετών και των κατασκευών. Είχε ξανασυμβεί επί Χούντας με τα περίφημα «υπόκειται εις μελλοντικόν έλεγχο», κάτι που ήταν τουλάχιστον ορθότερο, αφού υπήρχε μια έστω θεώρηση από δημόσια αρχή.
Μέρος του ελέγχου λοιπόν ,όπως θα δούμε και παρακάτω, περνάει απευθείας στους ιδιώτες μηχανικούς κατά τα πρότυπα των μέχρι τώρα εφαρμοσμένων νόμων για τα αυθαίρετα, όπου δεν εμπλέκεται η δημόσια αρχή ούτε καν για θεώρηση.
Όσον αφορά τα αυθαίρετα, πρώτο σημείο είναι ο έλεγχος των υπαγωγών αυθαιρέτων από ελεγκτές δόμησης. Αποτελεί κρατικό ρεβανσισμό ο εκ των υστέρων έλεγχος μιας διαδικασίας, την οποία το κράτος επέβαλλε στους ιδιώτες μηχανικούς, ενώ το ίδιο στην καλύτερη περίπτωση απείχε, στη χειρότερη άφηνε τους μηχανικούς νομικά όλο και πιο εκτεθειμένους και εξακολουθεί να το κάνει (άρ.92 ν/σ). Εδώ αξίζει να σκιαγραφηθεί μέρος της εργασιακής πραγματικότητας για το σύνολο των συναδέλφων οι οποίοι ενεπλάκησαν στις τακτοποιήσεις αυθαιρέτων:
- Το Ηelp desk του ΤΕΕ περισσότερο έμπλεκε τους συναδέλφους και ενέτεινε το χάος.
- Οι πολεοδομίες ως αναρμόδιες για τις υπαγωγές, επίσης δεν ήταν σε θέση να καθοδηγήσουν τους ιδιώτες μηχανικούς.
- Ακόμα και ο ν.4178/13 κινήθηκε στα όρια της συνταγματικότητας. Για την ερμηνεία του εκδόθηκαν 4 εγκύκλιοι και επιπλέον 981 ερωταπαντήσεις, οι οποίες εκδόθηκαν σταδιακά σε 38 πακέτα μέχρι σήμερα. Είχαν προηγηθεί οι αντίστοιχες παλινωδίες του ν.4014/11. Αυτό σημαίνει νομικά μια κινούμενη άμμο κάτω από τα πόδια των συναδέλφων, που διήρκεσε 6 ολόκληρα χρόνια. Χαρακτηριστικό είναι, πως ακόμα και οι παρατάξεις εκείνες, οι οποίες υπεραμύνθηκαν της ιδιωτικοποίησης του ελέγχου δόμησης (ΔΚΜ, ΕΛΕΜ, κλπ), που πραγματοποιείται σε ένα βαθμό μέσω του θεσμού των ελεγκτών δόμησης, εναντιώνονται τώρα στο ενδεχόμενου ελέγχου των υπαγωγών αυθαιρέτων από τους ελεγκτές, γιατί γνωρίζουν καλά πως η μεγάλη πλειοψηφία όλων των συναδέλφων και φυσικά και των ίδιων, θα βρεθούν εν δυνάμει υπόλογοι. Και μάλιστα όχι σε υπαλλήλους συγκεκριμένους με εμπειρία, αλλά σε μια τεράστια γκάμα συναδέλφων στους οποίους είναι πιθανότερο να βρεθούν απο άπειρους στη γνώση της νομοθεσίας και της ερμηνείας της, έως ευθυνόφοβους, όπως έχει δείξει η μέχρι τώρα εμπειρία του θεσμού, χωρίς να αποκλείονται φυσικά, όπως παντού, οι περιπτώσεις των διατεθειμένων να χρηματιστούν.
- Όλα αυτά είναι απότοκα του ότι ο νόμος δεν ήρθε για να θέσει φραγμό στην αυθαίρετη δόμηση, αλλά για να φέρει έσοδα στα κρατικά ταμεία. Εξ ου και η μεγάλη πολυπλοκότητά του. Πολυπλοκότητα, η οποία αποσκοπεί στο να προβλεφθεί όλος ο «πλούτος» της ελληνικής αυθαιρεσίας (τακτοποιούνται μέχρι και διακοσμητικοί κρουνοί, κατηγορία 3 ν/σ) και να εξαιρεθούν των εκπτώσεων όσο το δυνατό περισσότεροι (ακόμα και ο καθορισμός ενός μόνο παράγοντα, αυτού της πρώτης και μοναδικής κατοικίας απαιτεί σειρά πράξεων και ελέγχους προϋποθέσεων, προκειμένου να αποκλειστούν ακόμα και δικαιούχοι της προβλεπόμενης έκπτωσης που έχουν μια και μόνη κατοικία).
- Η δε συνεχής παραγωγή νόμων τακτοποίησης (ν.4014/11, ν.4178/13, ν/σ 2016) με δυνατότητα μεταφοράς των υπαγωγών αποτελεί διαρκή συνθήκη απλήρωτης εργασίας των μηχανικών, οι οποίοι καλούνται να μεταφέρουν, αφού πρώτα διαβάσουν και αποκωδικοποιήσουν την κάθε φορά νέα νομοθεσία, συμπληρώσουν τα σχέδια και λοιπά έγγραφα, κλπ, εργασία, η οποία θεωρείται υποχρέωση του μηχανικού και για την οποία δεν μπορεί να ζητήσει επιπλέον αμοιβή (και ούτε απαιτείται άλλωστε). Η απαξίωση εξάλλου της εργασίας του μηχανικού από πλευράς πολιτείας είναι έκδηλη από τη δήλωση του αναπληρωτή υπουργού Τσιρώνη περί αμοιβής … 50 ευρώ για τη σύνταξη της ηλεκτρονικής ταυτότητας του κτιρίου, μιας ιδιαίτερα υπεύθυνης και επίπονης διαδικασίας, όπως μέχρι τώρα έχει περιγραφεί. Να πούμε εδώ πως στην περίπτωση των Πιστοποιητικών Ενεργειακής Απόδοσης (ΠΕΑ) και των αυθαιρέτων, οι εκπτώσεις φτάνουν ακόμα και το 80% των νόμιμων αμοιβών, ακόμα και χωρίς τέτοιες δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων, που διαλύουν εκ των προτέρων την ήδη διαλυμένη αγορά της «ελεύθερης διαπραγμάτευσης».
- Αποτελεί σαδιστική επιμονή εκ μέρους της πολιτείας να αναλαμβάνουν οι μηχανικοί την ευθύνη για υλοποιημένα αυθαίρετα για τα οποία δεν υπάρχουν μελέτες, δεν έχει γίνει επίβλεψη και τα οποία πραγματοποιήθηκαν με την αποκλειστική ευθύνη των ιδιοκτητών μέσω της υποχρεωτικής σύνταξης ΔΕΔΟΤΑ και μελέτης στατικής επάρκειας. Επίσης δεν διασφαλίζεται έτσι η ασφάλεια των κατασκευών εφόσον η στατική αναβάθμισή τους δεν είναι υποχρεωτική, παρά μόνο απειλούνται οι υπογράφοντες μηχανικοί.
- Άλλη πλευρά του προβλήματος των νόμων των αυθαιρέτων είναι πως είναι ο μεν μηχανικός εκτεθειμένος πολλαπλά, αλλά ομοίως είναι και ο ιδιοκτήτης. Τόσο ο ν.4014/11 όσο και ο συνταγματικότερός του ν.4178/13 είναι έτσι δομημένοι, ώστε ο ιδιοκτήτης να μην καλύπτεται σε ενδεχόμενο μη ολοκλήρωσης της υπαγωγής από το μηχανικό, πράγμα που διευκολύνεται μέσω της ουσιαστικής απουσίας ελέγχου ολοκλήρωσης της υπαγωγής και της αντικατάστασής του από μια απλή δήλωση του μηχανικού π.χ. κατά τη σύνταξη συμβολαίων, πως κάποια στιγμή θα ανεβάσει στο σύστημα του ΤΕΕ τα ορισμένα σχέδια και λοιπά στοιχεία. Η δε διορία που έχει δοθεί από την πολιτεία για την ολοκλήρωση της διαδικασίας είναι τέτοια που διευκολύνει την πιθανή ασυνέπεια εκ μέρους του μηχανικού. Δήλωση που υπάχθηκε το 2011 με το ν.4014 μπορεί να ολοκληρωθεί το … 2018 με ρυθμίσεις τριών διαφορετικών νόμων. Αποτέλεσμα είναι και ο ιδιοκτήτης να παίζει τζόκερ με την επιλογή του μηχανικού του, κατάσταση που ευνοεί και δημιουργεί ο νόμος και που δεν διορθώνεται παρά εντείνεται στο παρόν νομοσχέδιο, παρά τους δειγματοληπτικούς ελέγχους στο 15% των υπαγωγών των ελεγκτών δόμησης.
- Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως σε μια τέτοια κατάσταση ο ρόλος των πειθαρχικών συμβουλίων αυτόματα αναβαθμίζεται, τα οποία θα παίζουν το ρόλο του μπαμπούλα και του ρυθμιστή των τραγικών και ηθελημένων ατελειών του νόμου. Πιθανώς με το αζημίωτο, μιας και είναι ηλίου φαεινότερη η νέα εστία διαπλοκής που θα στηθεί στο όργανο αυτό με τις μεγάλες εξουσίες έναντι των συναδέλφων (αφαίρεση διπλώματος, χρηματικές ποινές μέχρι 20.000 ευρώ, πιθανόν και κανένα νεφρό). Χαρακτηριστικό είναι επίσης πως ενώ στο νομοσχέδιο υπάρχει πλήθος θολών ζητημάτων, το κομμάτι των ποινών είναι εντελώς ξεκάθαρο και σκληρό (αρ.26 ν/σ).
Το πολύ βασικό εδώ βέβαια, εκτός των συντεχνιακών μας ζητημάτων, τα οποία είναι πολύ σοβαρά και καθορίζουν την ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας μας, είναι η ουσία του νόμου για τα αυθαίρετα για την κοινωνία και το περιβάλλον. Έτσι, ο νέος νόμος αυθαιρέτων επιτρέπει την τακτοποίηση κτισμάτων που βρίσκονται σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές. Τέτοιες είναι οι παραθαλάσσιες περιοχές, όπου αντί σημείο αναφοράς να είναι ο αιγιαλός, ο νόμος ορίζει αυθαίρετα τα 2 οικοδομικά τετράγωνα από τη θάλασσα ως απόσταση από την οποία δύναται να τακτοποιηθεί αυθαίρετη κατασκευή (παρ.8, άρθ.84). Και βέβαια, είναι ένας νόμος που συνεχίζεται εσαεί, από τη στιγμή που εξαρτάται η πώληση και μεταβίβαση των κτιρίων, από τη νομιμότητά τους. Η αυθαίρετη δόμηση είναι ένα διαχρονικό φαινόμενο με βαθιές ρίζες, που πρέπει να αναζητηθούν. Είναι ουτοπία να θεωρεί οποιαδήποτε κυβέρνηση πως θα την πατάξει μέσω ενός νόμου, χωρίς μάλιστα να μπορεί να διεξάγει τους απαραίτητους ελέγχους για λογαριασμό της. Για αυτό άλλωστε, επειδή είναι αναμενόμενη η μη πάταξή της, προβλέπονται ρυθμίσεις για τα αυθαίρετα μετά την 28.7.2011.
Σχετικά με το Παρατηρητήριο Δομημένου Περιβάλλοντος. Συνολικά ο νόμος αυτός δημιουργεί μια παράλληλη δομή, η οποία θα στελεχωθεί άγνωστο με τι εργασιακές σχέσεις και τι προσόντων συναδέλφους, στο καλούπι του πελατειακού κράτους των πάλαι ποτέ ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Το γεγονός πως πολλές από τις αρμοδιότητες του καινούριου φορέα αλληλεπικαλύπτονται με τις υπάρχουσες Υπηρεσίες Δόμησης (πολεοδομίες), δείχνει πως αυτός θα λειτουργήσει σαν δούρειος ίππος για την περαιτέρω διάλυση των «βρώμικων» δημόσιων υπηρεσιών και την αντικατάστασή τους από το «καθαρό» Παρατηρητήριο, στο οποίο το όποιο «φακελάκι» θα αντικατασταθεί από την νόμιμη αμοιβή του ιδιώτη ελεγκτή, από το κανονικό φακελάκι σε περίπτωση λάθους της άδειας ειδικά αν αυτή έχει αρχίσει να υλοποιείται, μέχρι το κρυφό μεγάλο παιχνίδι που θα παίζεται με τα μεγάλα έργα των φαστ τρακ επενδύσεων τύπου Σκουριές, Ελληνικό και για τα οποία βέβαια, δημιουργεί μια εκ προοιμίου νομιμότητα. Το Παρατηρητήριο αποτελεί επιστέγασμα της απόσυρσης του κράτους από τις συνταγματικές του υποχρεώσεις, αφού πλέον δεν ρυθμίζει/κανονίζει, παρά παρακολουθεί, όπως δηλώνει και το όνομα της νέας δομής, η οποία μικρή σχέση έχει με τις μέχρι τώρα δημόσιες υπηρεσίες. Αποτελεί ρεαλιστική προσαρμογή στο μνημονιακό περιβάλλον η συρρίκνωση του δημοσίου και η αντικατάστασή του από τέτοιες δομές, οι οποίες δεν χρηματοδοτούνται από τα κρατικά ταμεία. Η χρηματοδότηση του Παρατηρητηρίου συγκεκριμένα θα γίνεται α) από ανταποδοτικό τέλος υπέρ του μέσω των υπαγωγών αυθαιρέτων, β) τα πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης των αυθαιρέτων στο σκανδαλώδες ποσοστό του 25% και γ) 50% των τίτλων μεταφοράς συντελεστή δόμησης. Ο κουμπαράς των αυθαιρέτων δηλαδή, που δημιουργήθηκε εξαρχής δήθεν για να χρησιμοποιηθούν τα χρήματα αυτά για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος από τις αυθαιρεσίες που τακτοποιούνται, υποκαθιστά τα κρατικά ταμεία και την βασική κρατική οικονομική υποχρέωση και καταλήγει να διαθέτει -αν το διαθέσει- μέρος μόνο των μελλοντικών αποθεματικών του για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Το Πράσινο Ταμείο ήταν βέβαια, το πρώτο που κουρεύτηκε υπέρ χρέους και δανειστών. Οι όποιοι έλεγχοι λοιπόν, που μέχρι τώρα πραγματοποιούνταν από υπαλλήλους των Υπηρεσιών Δόμησης δωρεάν, θα πληρώνονται είτε άμεσα από τους ιδιοκτήτες με την πληρωμή των ελεγκτών δόμησης, είτε έμμεσα μέσω των παραβόλων του πράσινου ταμείου.
Στη θέση του κράτους ρυθμιστή έρχεται το κράτος ως τιμωρός. Ένα κράτος που ενώ δεν τιμωρεί τους δημόσιους υπαλλήλους των υποστελεχωμένων και υπό διάλυση υπηρεσιών εάν παρέλθουν διορίες 15 ημερών (παρ.2 άρ.79). Τιμωρεί τους ελεγκτές δόμησης και τους ιδιώτες μηχανικούς, όπως είδαμε μέσω αυστηρών ποινών.
Το δε ΤΕΕ, αρωγός στο νέο τοπίο θα παρέχει τα ειδικά μητρώα του, που θα κρατάνε τους μηχανικούς χωρισμένους και τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες, μέσω των οποίων δήθεν θα επιτευχθεί η εξυγίανση, ενώ θα στήσει το εσωτερικό μαγαζί των πειθαρχικών συμβουλίων του για να κρατήσουν την πελατεία τους οι καθεστωτικές παρατάξεις. Το ΤΕΕ εξάλλου πρωτοστάτησε σε αυτές τις εξελίξεις με την πιλοτική ηλεκτρονική πολεοδομία του από την εποχή Σπίρτζη, τα help desk που διασκεδάζοντας τις εντυπώσεις και τα κενά των νόμων περί αυθαιρέτων επιχείρησαν να αντικαταστήσουν με εντελώς ανεύθυνο τρόπο τις πολεοδομίες όλης της χώρας. Οι μεγαλοστομίες αυτές κατά του «κακού», διεφθαρμένου, τεμπέλικου δημοσίου και των «καλών» και άμεμπτων επαγγελματιών ιδιωτών και η ενεργός συμμετοχή στην συκοφάντηση και διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, που συνεχίζονται από το ΤΕΕ του Στασινού, κατέδειξαν την αδυναμία του ΤΕΕ να ανταπεξέλθει σε ένα τόσο σοβαρό και δύσκολο έργο, αλλά και την βαθιά υποτίμηση στο έργο που καλούνται να παράξουν τα μέλη του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η δημιουργία ενός νέου μοντέλου μηχανικού, αυτού του μόνιμα υπεύθυνου και υπόλογου για δυσανάλογες ευθύνες αστικού δικαίου, του απλήρωτου, του έρμαιου στις πιέσεις των πελατών, του μακριού χεριού του κράτους και του ευγνώμονα στον τεχνικό σύμβουλο του κράτους, χάρη στον οποίο διατηρεί κατασκευασμένες όσο και μάταιες ή αλλιώς κοινωνικά άχρηστες δουλίτσες, όπως είναι τα άχρηστα ΠΕΑ, η ηλεκτρονική ταυτότητα -όπως θα καταλήξει- και οι ατέλειωτες τακτοποιήσεις αυθαιρέτων. Τη στιγμή μάλιστα, που το δομημένο περιβάλλον υστερεί των σύγχρονων αναγκών, ενώ οι συνάδελφοι που είναι πιο καταρτισμένοι από ποτέ και η τεχνολογία της εποχής μας, μπορούν να προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο τα μέγιστα. Οι δε συνάδελφοι του δημόσιου τομέα, που ξεκίνησαν ως κρατικοί και συνέχισαν ως δημοτικοί υπάλληλοι με τον Καλλικράτη, σήμερα, οι θέσεις των περισσοτέρων είναι προσωποπαγείς αντί για οργανικές. Όπως δρομολογείται βαίνουν προς εξαφάνιση και αντικαθίστανται από ιδιώτες μηχανικούς, που παίρνουν με στρεβλό τρόπο το ρόλο και τις αρμοδιότητές του αναρμόδιου και χρεωκοπημένου ελληνικού κράτους.
Τελικά κανένας εξαγγελλόμενος στόχος δεν πρόκειται να βελτιωθεί με την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου, το οποίο και πρέπει να αποσυρθεί. Καινούρια γραφειοκρατία θα δημιουργηθεί στο έδαφος της αλληλεπικάλυψης αρμοδιοτήτων και την ασάφεια της ιεραρχίας των διαφόρων παρεμφερών υπηρεσιών, αλλά και την δημιουργική ασάφεια της νομοθεσίας, η οποία αυξάνεται. Καμία διαφθορά δε θα παταχθεί, αφού εκτός του ότι δημιουργούνται νέες εστίες, οι ίδιες προτεινόμενες δομές που αποδίδουν υπέρμετρες ευθύνες με δυσανάλογα χαμηλές ή και καθόλου αμοιβές από αυτές των ιδιωτών μηχανικών μέχρι αυτές συγκεκριμένων επιτροπών του Παρατηρητηρίου. Το μόνο που συμβαίνει είναι η προαγωγή της παλιάς και γνώριμης διαφθοράς. Για τον ίδιο λόγο καμία διασφάλιση της ποιότητας του τεχνικού έργου δε πρόκειται να επιτευχθεί, όσα πιστοποιητικά, μελέτες επάρκειας και ηλεκτρονικές ταυτότητες επινοηθούν. Καμία προστασία του περιβάλλοντος δε μπορεί να πραγματοποιηθεί ή πάταξη της αυθαίρετης δόμησης, αφού με κάθε νόμο όλο και περισσότερες κατηγορίες αυθαιρέτων εντάσσονται σταδιακά και με την πολυγλωσσία των νόμων να καλλιεργεί συνθήκες διαιώνισης της αυθαίρετης δόμησης. Καμία πολιτική δε λαμβάνεται για την αναβάθμιση του περιβάλλοντος δομημένου και αδόμητου, παρά λεηλατείται με κάθε ευκαιρία το υποτιθέμενο ταμείο υπέρ αυτού.
Αντίθετα τα πραγματικά προβλήματα τόσο της κοινωνίας όσον αφορά τα παραπάνω και των μηχανικών δεν επιλύονται και ούτε καν κατονομάζονται.
Κλειδί για την επίλυση των παραπάνω είναι πρώτα και κύρια η κωδικοποίηση και απλοποίηση της νομοθεσίας. Στην κατεύθυνση αυτή θα βοηθούσε ένα νομοσχέδιο που π.χ. στην περίπτωση των αυθαιρέτων, που αποτελεί καφκικό εφιάλτη εδώ και χρόνια για τους συναδέλφους, θα ελέγχονται η τοποθέτηση κτιρίου και οι υπερβάσεις του περιγράμματος (κάλυψη, δόμηση, ύψος) καθώς και η χρήση, με απλό τρόπο αντί για τις δαιδαλώδεις κατηγορίες, υποκατηγορίες και συνδυασμό αυτών ώστε «να βγει απ’ τη μύγα ξύγκι». Χρειάζεται να προφυλαχθεί η πρώτη κατοικία και να απαλειφθούν οι υποσημειώσεις των κοινωνικών παραγόντων, ώστε να δίνονται πραγματικές εκπτώσεις σε αυτούς που τις χρειάζονται (αν είσαι πολύτεκνος με σπίτι 120τ.μ και σπίτι στο χωριό, χάνεις την έκπτωση της πρώτης κατοικίας). Η απλοποίηση της νομοθεσίας είναι κίνηση ανέξοδη για το κράτος, που χτυπάει στη ρίζα της τη διαφθορά. Οι δε διαδικασίες πρέπει να επαναφέρουν τις ελάχιστες αμοιβές για τη διασφάλιση της ποιότητας και τον περιορισμό του ακραίου και αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των οικονομικά εξοντωμένων συναδέλφων. Επίσης πρέπει να έχουν συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα, ώστε να μην προστίθεται διαρκώς απλήρωτη εργασία στον μηχανικό. Εκτός από τις ανέξοδες κινήσεις χρειάζονται και οι δαπάνες εκ μέρους της πολιτείας. Είναι απαραίτητη η δημιουργία αξιόπιστων υπόβαθρων, η οποία θα συντελέσει διοικητικά μεν, αλλά ουσιαστικά στον περιορισμό της αυθαίρετης δόμησης. Στην ίδια κατεύθυνση θα συντελέσει η ένταξη στο σχέδιο πόλης περιοχών, οι μελέτες ζωνών υποδοχής συντελεστή δόμησης, κλπ.
Από εκεί και πέρα η γενναία στελέχωση των δημόσιων υπηρεσιών και η διατήρηση του ελεγκτικού τους ρόλου θα προστατεύσει τόσο τους μελετητές, όσο τους ιδιοκτήτες και το περιβάλλον στην πράξη και όχι με ευχολόγια. Τέτοιας κατεύθυνσης είναι οι όροι για να πραγματοποιηθούν θετικές τομές στο δομημένο περιβάλλον στο μέλλον.